Prawo w praktyce – Przypadek nr 10.

Powrót do listy przypadków

10. Warunkowe umorzenie postepowania karnego – czyli przeciąganie liny pomiędzy stronami. 

Sygnatury spraw w toku:  

• Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy – Pragi Południe w Warszawie z dnia 20 grudnia 2022 roku o sygnaturze III K 739/22 warunkowo umarzający postępowanie karne. 

Okres trwania sprawy: czerwiec 2022 – grudzień 2022 

Kwalifikacja prawna czynu: art. 177 § 1 Kodeksu Karnego 

Efekt działań kancelarii: zastosowanie warunkowego umorzenia postępowania karnego, udowodnienie przyczynienia się do winy Pokrzywdzonego do powstania wypadku drogowego. 

Niejednokrotnie poważny wypadek drogowy może mieć miejsce także przy niskich prędkościach na mało uczęszczanych drogach gminnych. Tak było w przypadku Pana Zbigniewa J., który zgłosił się do Nas w lipcu 2022 roku. Został on oskarżony o spowodowanie wypadku drogowego w wyniku, którego Pokrzywdzona – starsza kobieta w wieku około 80 lat – doznała obrażeń ciała skutkujących kwalifikacją czynu jako przestępstwa z art. 177 § 1 Kodeksu Karnego. 

Sam przebieg wypadku może budzić mieszane uczucia. Zdarzenia drogowe polegało na tym, iż kierujący pojazdem marki Skoda Oskarżony cofał na drodze publicznej po opuszczeniu miejsca postojowego. Cofając nie zauważył przechodzącej przez środek skrzyżowania starszej 80-letniej kobiety. Co więcej, całe zdarzenie miało miejsce przy prędkości 2-5 km/h, a starsza kobieta zamiast odejść na bok, odskoczyć, przemieścić się… starała się zapierać o samochód i powstrzymać go przed cofaniem się.  

Dopiero po usłyszeniu przez kierowcę dźwięku upadku pieszego i tarcie pojazdu, doszło do opuszczenia pojazdu przez niego i dostrzeżenia leżącej na jezdni 80-letniej starszej kobiety.  

Niezależnie od powyższego nietypowego przebiegu wypadku drogowego, Prokuratura wyszła z założenia iż winnym jest kierujący pojazdem. Zarzut został oparty o regulację art. 23 ust. 1 pkt 3 lit. a i b ustawy Prawo o ruchu drogowym, który obliguje kierującego pojazdem do upewnienia się że przy cofaniu nie ma żadnej przeszkody i jego manewr cofania nie spowoduje zagrożenia w bezpieczeństwie ruchu drogowego. 

W takim stanie prawnym sprawa trafiła do Sądu Rejonowego dla Warszawy – Pragi Południe w Warszawie. 

Postanowiliśmy złożyć w sprawie wniosek o warunkowe umorzenie postępowania karnego. Wniosek nie spotkał się z uznaniem Prokuratury, która jego pozytywne rozpatrzenie uwarunkowała zwiększeniem zadośćuczynienia na rzecz Pokrzywdzonej 80-letniej kobiety. Otrzymaliśmy także sygnały, iż przed posiedzeniem w sprawie rozpatrzenia wniosku o warunkowe umorzenie postępowania karnego 80-letnia Pokrzywdzona skorzystała z pomocy adwokata, który stał się Oskarżycielem Posiłkowym. 

Wymagało to dobrego przygotowania do sprawy i zagrania va banque. 

Przygotowaliśmy prywatną opinię ekspercką oraz pisma procesowe Obrony, gdzie wykazaliśmy iż to tak naprawdę zachowanie Pokrzywdzonej spowodowało wypadek drogowym lub też gdzie Pokrzywdzona przyczyniła się w znacznym stopniu do powstania wypadku drogowego. 

Należy przypomnieć, iż Pokrzywdzona w chwili zdarzenia drogowego znajdowała się na samym środku skrzyżowania dróg gminnych i przekraczała jezdnią „na skos” (przejście „na skuśkę”). 

Niezrozumiałym było dla Nas jako Obrony Oskarżonego, dlaczego Prokuratura oraz Policja nie przeprowadziła wymaganej w tego typu sprawie opinii biegłego sądowego na etapie postępowania przygotowawczego. 

Żaden biegły sądowy nie brali treści złożonych zeznań pod uwagę w kontekście ferowanych zarzutów przez Oskarżyciela Publicznego. 

Miało to szczególne znaczenie w rozpatrywanej sprawie zważywszy na fakt tego, iż Oskarżony poruszał się w sposób prawidłowy i zgodny z przepisami.  

Obowiązujące przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym jednoznacznie określają, iż pieszy nie może poruszać się w obszarze jezdni na ‘skos’ przez środek skrzyżowania. 

Art. 13 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym: 

„Pieszy wchodzący na jezdnię lub torowisko albo przechodzący przez jezdnię lub torowisko jest obowiązany zachować szczególną ostrożność” 

Art. 13 ust. 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym: 

„Przechodzenie przez jezdnię poza przejściem dla pieszych, o którym mowa w ust. 2, jest dozwolone tylko pod warunkiem, że nie spowoduje zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub utrudnienia ruchu pojazdów. Pieszy jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa pojazdom i do przeciwległej krawędzi jezdni iść drogą najkrótszą, prostopadle do osi jezdni”. 

Art. 14 pkt 1 lit. a ustawy Prawo o ruchu drogowym: 

„Zabrania się wchodzenia na jezdnię bezpośrednio przed jadący pojazd, w tym również na przejściu dla pieszych”. 

Art. 14 pkt 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym: 

„Zabrania się zwalniania kroku lub zatrzymywania się bez uzasadnionej potrzeby podczas przechodzenia przez jezdnię lub torowisko”. 

W rozpatrywanym przypadku piesza będąca Pokrzywdzoną (80-letnia kobieta) naruszyła wszystkie w/w regulacje prawne: 

– weszła na jezdnię bez upewnienia się czy może ją przekroczyć bez zachowania należytej ostrożności, 

– przechodziła poza przejściem dla pieszych bez upewnienia się czy jej zachowaniem nie spowoduje zagrożenia w bezpieczeństwie ruchu drogowego, 

– przechodziła przez środek skrzyżowania na „skos” po jezdni bez ustąpienia pierwszeństwa pojazdom, 

– nie przechodziła prostopadle do osi jezdni najkrótszą możliwą drogą tylko szła na wspak (na skos) przez środek skrzyżowania, 

– weszła bezpośrednio przez manewrujący (zawracający) pojazd w obszarze skrzyżowania nie licząc się z konsekwencjami takiego zachowania, 

– zatrzymała się bez uzasadnionej potrzeby na środku skrzyżowania i usiłowała ‘walczyć’ z manewrującym (zawracającym) pojazdem na środku skrzyżowania, podczas gdy mogła naturalnie przyspieszyć kroku lub odsunąć się od miejsca zdarzenia. 

W rzeczywistości Pokrzywdzona sama wygenerowała rozpatrywany wypadek drogowy i sama poniosła jego konsekwencje! 

W dniu  20 grudnia 2022 roku odbyło się posiedzenie w przedmiocie warunkowego umorzenia postępowania karnego, przy czym Prokuratura i Oskarżyciel Posiłkowy nie znali naszych ustaleń oraz sporządzonej ekspertyzy. 

Po wejściu do sali sądowej zawnioskowaliśmy o warunkowe umorzenie postępowania karnego, na co nie chciała się zgodzić Pokrzywdzona żądając 20.000,00 złotych zadośćuczynienia i eksploatując ponad miarę swoje ciężkie obrażenia. Prokurator przychylał się i potakiwał pełnomocnikowi Pokrzywdzonego. 

Zawnioskowaliśmy o chwilę przerwy, której sąd udzielił. 

Po wyjściu z Sali sądowej wręczyliśmy Prokuratorowi i pełnomocnikowi Pokrzywdzonej (Oskarżycielowi Posiłkowemu) opracowane pismo Obrończe z uzasadnieniem prawnym oraz opracowaną ekspertyzę. Z dokumentów tych wynikało, iż wynika sprawstwa przedmiotowego wypadku nie jest przesądzony, a nadto Pokrzywdzona sama naruszyła szereg przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym. 

Po zapoznaniu się z materiałem nastała martwa cisza na korytarzu sądowym. 

Role się odwróciły.  

Prokurator zauważył poważne niedociągnięcia w prowadzonym postępowaniu, a pełnomocnik Pokrzywdzonego uświadomił sobie iż brnięcie w proces sądowy może mieć dla klienta (80-letniej kobiety) odwrotny skutek. 

Zmiana zasad gry. 

Nagle okazało się iż Prokurator i Oskarżyciel posiłkowy zgadzają się na warunkowe umorzenie postepowania karnego przy zadośćuczynieniu jedynie w wysokości 5.000,00 złotych z jednoczesną chęcią szybkiego zamknięcia sprawy. 

Po powrocie na salę sądową, tak też się stało. 

Sąd Rejonowy dla Warszawy – Pragi Południe w Warszawie wyrokiem z dnia 20 grudnia 2022 roku o sygnaturze III K 739/22 warunkowo umorzył postępowanie karne w sprawie.  

Było to najlepszym możliwym rozwiązaniem dla Oskarżonego, który de facto nie został ukarany, a jedynie dostał okres 1 roku próby.  

W miejscu tym należy pokreślić, iż takie zakończenie sprawy stało się możliwe dzięki dobremu przygotowaniu Obrońcy i przyjęciu uprzednio przemyślanej odpowiedniej strategii. W innym przypadku mogłoby dojść do otwarcia przewodu sądowego, brnięciu w kilkuletni proces karny, którego wynik byłby niepewny dla obu stron. 

Dlatego też zawsze niezwykle istotny jest wybór właściwego Obrońcy, który specjalizuje się w wypadkach drogowych. Dotyczy to sytuacji gdy oskarżenie obejmuje zarzuty z art. 177 § 1 i 2 Kodeksu Karnego.