Prawo w praktyce – Przypadek nr 33.

Powrót do listy przypadków

33. Wsteczna kara za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia – czy to jest możliwe? 

Sygnatury spraw w toku:  

• Decyzja nakładająca karę pieniężna za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia Wójta Gminy Promna z dnia 16 lutego 2021 roku o sygnaturze DP.5541.5.Z.21, 
• Decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Radomiu z dnia 19 kwietnia 2021 roku o sygnaturze SKO.DP.4114.46.788.2021 uchylająca w całości zaskarżoną decyzję i przekazująca sprawę do organu pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. 

 Okres trwania sprawy: styczeń 2021 – kwiecień 2021 

Efekt działań kancelarii: uchylenie decyzji nakładającej karę pieniężną za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia w łącznej wysokości 15.720,00 złotych i umorzenie postępowania w sprawie. 

W lutym 2021 roku zgłosił się do Nas przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą polegającą na budowie kablowych sieci elektroenergetycznych niskiego napięcia, średniego napięcia i wysokiego napięcia. Występował on niejednokrotnie zgodnie z art. 40 ust. 2 pkt 1 ustawy o drogach publicznych o zezwolenia na prowadzenie robót w pasie drogi publicznej. Był do tego zobligowany z racji charakteru prowadzonej działalności gospodarczej. 

Na terenie gminy Promna (powiat Białobrzeski, województwo Mazowieckie) prowadził on budowę linii kablowej średniego napięcia w pasach dróg gminnych.  

Przedsiębiorca ten – z przyczyn niezależnych od niego – rozpoczął roboty w pasie drogi publicznej w dniu 18 stycznia 2021 roku i zakończył je w dniu 01 lutego 2021 roku. Zarządca drogi publicznej nie zorientował się nawet, iż w tym okresie były prowadzone jakiekolwiek roboty w pasach dróg publicznych gminnych! Był całkowicie bierny wobec realizowanych robót drogowych w pasie drogi publicznej bez zezwolenia. 

Przedsiębiorca, który zrealizował budowę sieci elektroenergetycznej chcąc być uczciwym, w dniu 04 lutego 2021 roku złożył ‘wniosek o zajęcie pasa drogowego w celu prowadzenia robót’ wykazując we wniosku iż roboty chce zrealizować (zrealizował) w dniach 18 stycznia 2021 roku do dnia 01 lutego 2021 roku. 

Oburzony zarządca drogi (Wójt Gminy Promna) potraktował tę sprawę automatycznie jako mające miejsce historycznie zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia. W wyniku takiej kwalifikacji wniosku, wydał w dniu 16 lutego 2021 roku decyzję o sygnaturze DP.5541.5.Z.21 nakładającą karę pieniężną za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia. 

Co ciekawe, uczynił to na podstawie powierzchni wskazanych we wniosku o zajęcie pasa drogowego z harmonogramu robót w dniach 18 stycznia 2021 do dnia 01 lutego 2021 roku. Powierzchnie te przemnożył x 10 (stawka karna za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia) i wyliczył karę pieniężną w wysokości 15.720,00 złotych. 

Zrozpaczony przedsiębiorca wskazał, iż rzeczona kara pieniężna skonsumuje mu cały przewidywany zysk z budowy sieci elektroenergetycznej, a nadto wpędzi go w poważne problemy finansowe. 

Podjęliśmy po naradzie decyzję o złożeniu odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Radomiu od przedmiotowej decyzji o sygnaturze DP.5541.5.Z.21 nakładającą karę pieniężną za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia. 

W sporządzonym profesjonalnym odwołaniu podnieśliśmy następujące kwestie: 

• zarządca drogi publicznej w dniu 18 stycznia 2021 roku w trybie art. 40 ust. 12 ustawy o drogach publicznych po dokonanej kontroli pasa drogowego winien odrębnym postępowaniem wszcząć z urzędu postępowanie w sprawie zajęcia pasa drogowego bez zezwolenia i w konsekwencji tego postępowania (którego nie przeprowadził i niczego nie udowodnił) wydać decyzję nakładającą karę pieniężną za zajęcie pasa drogowego – co nie zostało uczynione w przedmiotowej sprawie, 
• decyzja nakładająca karę pieniężną za zajęcie pasa drogowego „z wniosku” jest całkowicie bezprzedmiotowa, w sytuacji gdy w świetle obowiązujących przepisów postępowanie takie winno zostać wszczęte z urzędu w dniu 18 stycznia 2021 roku, a nie w dniu 04 lutego 2021 roku w sposób „wsteczny”, 

• zgodnie z przepisami  zarządca drogi publicznej (Wójt Gminy Promna) winien wydać odrębną  decyzję zezwalającą lub odmawiającą zezwolenia na zajęcie pasa drogowego z wniosku o zajęcie pasa drogowego złożonego w dniu 04 lutego 2021 roku do Urzędu Gminy Promna, a nie wydawać „z wniosku” decyzję nakładającą karę pieniężną za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia, 
• zarządca drogi publicznej nie przeprowadził pomiaru „rzekomo” zajętego pasa drogowego bez zezwolenia z zastosowaniem certyfikowanego urządzenia pomiarowego (np. certyfikowanego koła pomiarowego, urządzenie laserowe, pomiar przy udziale uprawnionego geodety, miara metrowa), a powierzchnia „rzekomego” zajęcia pasa drogowego bez zezwolenia została chaotycznie bez weryfikacji w terenie zaczerpnięta wprost z harmonogramu robót złożonego przez stronę postępowania do akt sprawy. 
• zarządca drogi publicznej nie dokonał wymaganego przepisami zawiadomienia o wszczęciu postępowania z urzędu w sprawie zajęcia pasa drogowego bez zezwolenia w dniu 18 stycznia 2021 roku, czym zaprzepaścił możliwość prawidłowe przeprowadzenia tego postępowania. 

W rezultacie rozpatrzenia sprawy przez organ odwoławczy przedmiotowa decyzja została uchylona w całości. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Radomiu w dniu 19 kwietnia 2021 roku wydało decyzję o sygnaturze SKO.DP.4114.46.788.2021 uchylającą w całości zaskarżoną decyzję i przekazującą sprawę do organu pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. 

W przedmiotowej decyzji Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Radomiu potwierdziło zasadność zgłoszonych zarzutów w odwołaniu od haniebnej decyzji zarządcy drogi publicznej. Wskazano przede wszystkim: 

• zarządca drogi publicznej pomieszał tryby postępowań, gdyż postępowanie zainicjowane wnioskiem Skarżącego (strony postępowania) dotyczy wydania zezwolenia na zajęcie pasa drogowego, a nie wymierzenia kary pieniężnej za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia (są to postepowania odrębne), 
• zarządca drogi publicznej nie przeprowadził jakiegokolwiek postępowania dowodowego, a swoje rozstrzygnięcie fikcyjnie oparł wyłącznie na wniosku strony postępowania, 
• zarządca drogi publicznej nie przeprowadził kontroli pasa drogowego w dniu 18 stycznia 2021 roku i w dniach późniejszych, które winien przeprowadzić dokonując ewentualnych pomiarów zajętego pasa drogowego bez zezwolenia (zarządca drogi publicznej sam pozbawił siebie możliwości zgromadzenia niezbędnych dowodów w sprawie), 
• zarządca drogi nie wystosował obligatoryjnego zawiadomienia o wszczęciu postępowania o zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia, nie zawiadomił strony o czynnościach kontrolnych (o których zawiadomić nie mógł bo ich nie było) i nie dokonał obmiaru obszaru zajętego pasa drogowego bez zezwolenia odpowiednim urządzeniem pomiarowym. 

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Radomiu w decyzji z dnia 19 kwietnia 2021 roku wskazało także, iż przy ponownym rozpatrzeniu sprawy zarządca drogi tak naprawdę sam siebie już pozbawił możliwości nałożenia administracyjnej kary pieniężnej za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia, gdyż nie będzie możliwe „wsteczne” ustalenie tego (na podstawie pomiarów) co się działo w pasie drogowym dróg gminnych w styczniu i lutym 2021 roku. W konsekwencji tego zarządca drogi publicznej przy ponownym rozpatrzeniu sprawy umorzył postępowanie w sprawie, a przedsiębiorca nie musiał uiszczać administracyjnej kary pieniężnej za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia w kwocie 15.720,00 złotych. 

radca prawny dr inż. Jonatan Hasiewicz

"prawnik ruchu drogowego"

wypadki drogowe| wykroczenia | ruch drogowy | drogi | organizacja ruchu drogowego | służebność | droga konieczna | nieruchomości