Zarządca drogi źle oznakował roboty drogowe – doszło do wypadku drogowego. Czy mogę liczyć na odszkodowanie?

Powrót: Spory z zarządcą drogi publicznej

Zagadnienie to można rozszerzyć ujmując generalnie: „Wykonawca robót drogowych źle oznakowała roboty drogowe. Doszło do wypadku drogowego lub kolizji”. 

Zasadniczo mamy do czynienia z następującą sytuacją:

• Dochodzi do wypadku drogowego, w którym są osoby poszkodowane.
• Rozpoczyna się sprawa w sądzie karnym.
• Jedna z osób zostaje uznana za winną wypadku drogowego (przestępstwo), inne osoby za poszkodowane. W przypadku braku osób poszkodowanych osoba zostaje uznana za winną popełnienia wykroczenia w ruchu drogowym (wykroczenie).

W sprawie w sądzie karnym (wypadek drogowy lub wykroczenie) są powoływani biegli którzy mają oceniać zachowanie kierowcy w danych warunkach panujących na drodze. Bardzo często okazuje się jednak, że na odcinkach dróg gdzie odbywają się roboty drogowe warunki na drodze i oznakowanie robót drogowych dalece odbiega od sposobu oznakowania takich robót wynikających z przepisów Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz.U. 2003 nr 220 poz. 2181 z późn. zm.).

Przekładając to na język nieprawniczy dochodzi do sytuacji, w której sprawca wypadku drogowego (sprawca kolizji drogowej) nie doprowadziłby do wypadku, gdyby sposób oznakowania robót drogowych był zgodny z obowiązującymi przepisami i zatwierdzoną czasową organizacją ruchu na czas robót.

Czasami jest tak, że w sprawie karnej w sądzie biegli wprost stwierdzają, iż roboty drogowe były oznakowane nieprawidłowo co doprowadziło do sytuacji w której niemożliwa była prawidłowa ocena sytuacji i zdarzeń w ruchu drogowym przez Obwinionego/Oskarżonego…, ale powinien on był „sobie radzić adekwatnie do sytuacji”.

Powstaje dziwna sytuacja z którą wielu adwokatów i radców prawnych nie potrafi sobie poradzić. A można to zrobić skutecznie.  Egzegeza wypadku lub kolizji leży tak naprawdę nie w błędzie kierowcy lecz u jej podłoża leży niewłaściwe wprowadzenie czasowej organizacji ruchu w trakcie robót.

W jaki sposób ustalić podmiot odpowiedzialny za niewłaściwe oznakowanie robót drogowych?

Są różne sposoby, a są one determinowane tym kto realizował w danym miejscu, danym czasie i na danym odcinku drogi roboty drogowe.

W miejscu tym należy odnieść się do § 11 pkt 2 Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (Dz.U. 2003 nr 177 poz. 1729 z późn. zm.) gdzie wskazuje się jednostki prowadzące prace na podstawie zatwierdzonej czasowej organizacji ruchu.

Zaliczyć można do nich:

• wykonawców robót drogowych, 
• wybraną firmę wdrożeniową (wybrany podmiot) której wykonawca robót powierzył wprowadzenie zatwierdzonej czasowej organizacji ruchu, 
• organizator imprezy w pasie drogi publicznej (biegi, wyścig rowerowy, rajd samochodowy, festyn, targowisko, jarmark),
• zarządca drogi publicznej wykonujący prace remontowe, naprawcze, utrzymaniowe lub konserwacyjne w pasie drogi publicznej.

Zarządca drogi publicznej zasadniczo powinien posiadać wiedzę na temat tego, kto wykonywał roboty drogowe na danym odcinku drogi publicznej. W trybie dostępu do informacji publicznej można pozyskać takie dane.

Jakie działanie można podjąć?

1. Pierwszy krok to sporządzenie odpowiednio umotywowanego popartego orzecznictwem wezwania do wypłaty odszkodowania przez zarządcę drogi publicznej lub wykonawcę robót drogowych.

Po tym wezwaniu z reguły zarządca drogi publicznej lub wykonawca robót drogowych przekierowuje sprawę do swojego ubezpieczyciela.

2. Drugi krok to sporządzenie odpowiednio umotywowanego popartego orzecznictwem wezwania do wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela zarządcy drogi publicznej lub wykonawcy robót drogowych.

W wezwaniach takich należy wskazać na zależności art. 85 Kodeksu Wykroczeń z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (Dz.U. 2003 nr 177 poz. 1729 z późn. zm.). Należy takie odnieść się do orzecznictwa Sądu Najwyższego w kontekście odpowiedzialności odszkodowawczej za umieszczanie znaków drogowych i urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego niezgodnie z przepisami.

3. Trzeci krok (w przypadku braku pozytywnej reakcji ubezpieczyciela) to sporządzenie pozwu do sądu o wypłatę odszkodowania. 

Pozew należy skierować przeciwko ubezpieczycielowi. Pozew taki należy do kategorii pozwów dosyć skomplikowanych. Musi być dobrze skonstruowany, zawierać solidne, konkretne, poparte orzecznictwem i wiedzą specjalistyczną uzasadnienie. Przedmiotem odszkodowania może być np. „uszkodzony pojazd sprawcy wypadku” (wartość naprawy) lub „uszczerbek na zdrowiu sprawcy wypadku” (uszczerbek na zdrowi). Przypominam, iż do wypadku doszło ze strony „sprawcy” tylko dlatego, że wykonawca robót drogowych/zarządca drogi publicznej niewłaściwie oznakował roboty drogowe.

radca prawny dr inż. Jonatan Hasiewicz

"prawnik ruchu drogowego"

wypadki drogowe| wykroczenia | ruch drogowy | drogi | organizacja ruchu drogowego | służebność | droga konieczna | nieruchomości