Prawo w praktyce – Przypadek nr 9.

Powrót do listy przypadków

9. Nielegalne znaki na drogach wewnętrznych – można sobie z tym poradzić!

Sygnatury spraw w toku: 

Wniosek o ukaranie Straży Miejskiej m. st. Warszawy z dnia 05 października 2021 roku o sygnaturze SM-OT7-4086-16093/21,
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Mazowieckiego z dnia 25 maja 2022 roku o sygnaturze WI-III.8170.2.2022 w przedmiocie legalności istniejącej organizacji ruchu na drogach wewnętrznych.
Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie III Wydział Karny z dnia 05 października 2022 roku o sygnaturze III W 1685/21,

Postanowienie Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie III Wydział Karny z dnia 23 listopada 2022 roku w sprawie III W 1685/21,
Postanowienie Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy z dnia 04 stycznia 2023 roku w sprawie o sygnaturze VI Kz 1263/22.

Okres trwania sprawy: lipiec 2021 roku – styczeń 2023 roku

Efekt działań kancelarii: uniewinnienie Obwinionej, uniknięcie naliczenia punków karnych, brak nałożenia mandatu karnego, zwrot środków za odholowanie pojazdu, zwrot kosztów działań Obrońcy w sprawie.

W styczniu 2022 roku zgłosiła się do Nas osoba fizyczna (kobieta – ok. 30 lat). Opowiedziała zdarzenie, które miało miejsce na drogach wewnętrznych położonych w strefie ruchu (znaki D – 52/D – 53) w dniu 07 lipca 2021 roku w rejonie budynku Gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego 12 w Warszawie. Po powrocie z pracy zaparkowała swój osobisty samochód pod budynkiem Gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego 12 jak zwykle to zwykła czynić. Następnego dnia pojazdu już w tym miejscu nie było. Okazało się, iż został odholowany przez Straż Miejską m. st. Warszawy, która argumentowała iż na rzeczonym odcinku drogi wewnętrznej został wprowadzony znak B – 36 (zakaz zatrzymywania się i postoju) z tabliczką T – 24 (tabliczka wskazująca, że pozostawiony pojazd zostanie usunięty na koszt właściciela) konsekwencją czego Obwiniona naruszyła dyspozycję znaku zakazu zatrzymywania się i postoju.

Obwinionej zaproponowano przyjęcie mandatu karnego i punktów karnych, a także dodatkowo obciążono kosztami odholowania pojazdu. Obwiniona odmówiła przyjęcia mandatu karnego, w konsekwencji czego sprawa trafiła do właściwego miejscowo sądu karnego.

W grę wchodziła także znacząca liczba punktów karnych.

Zrozpaczona kobieta poprosił o pomoc w przedmiotowej sprawie i walkę do końca. Uznaliśmy, iż sprawa jest w całości do wygrania zważywszy na fakt tego, iż wielokrotnie zarządcy dróg wewnętrznych przy wprowadzaniu nowej stałej organizacji ruchu nie stosują się do przepisów Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem.

I. Po pierwsze, wskazaliśmy iż zgodnie z orzecznictwem „tylko legalne ustawienie znaku może skutkować odpowiedzialnością za wykroczenie” (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 2008 r., III KK 445/07).

Wskazaliśmy, iż okoliczność ta pozostaje w sprzeczności z niepopartymi oderwanymi od rzeczywistości wywodami zawartymi we wniosku o ukaranie Straży Miejskiej m. st. Warszawy z dnia 05 października 2021 roku o sygnaturze SM-OT7-4086-16093/21 dotyczącego zdarzenia z dnia 07 lipca 2021 roku. W tymże dniu Straż Miejska m. st. Warszawy – nie weryfikując legalności i prawidłowości umieszczenia przedmiotowych znaków drogowych – uznała, iż Obwiniona musiał się do nich zastosować podczas gdy Obwiniona niejednokrotnie parkowała w przedmiotowej lokalizacji (tak jak inni mieszkańcy budynku Bora-Komorowskiego 12) i nie były na nią nakładane mandaty karne.

II. Po drugie, zwróciliśmy sądowi uwagę na istniejące nieprawidłowości i niewiadome wymagające wyjaśnienia w toku odpowiedniego postępowania dowodowego:

1) nie wiadomo czy umieszczone znaki B – 36 „zakaz zatrzymywania się i postoju” z tabliczką T – 24 zostały umieszczone na podstawie zatwierdzonego projektu stałej organizacji ruchu w trybie art. 10 ust. 7 ustawy Prawo o ruchu drogowym w związku z § 3 ust. 1a pkt 3 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem,

2) nie wiadomo czy wobec umieszczonych znaków B – 36 „zakaz zatrzymywania się i postoju” i tabliczki T – 24 zostało złożone zawiadomienie o wprowadzeniu organizacji ruchu zgodnie z § 12 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem przy założeniu, iż dla przedmiotowego odcinka drogi wewnętrznej był zatwierdzony projekt stałej organizacji ruchu (brak zawiadomienia powoduje iż znaki w świetle prawa są umieszczone bez odpowiedniej podstawy prawnej),

3) nie wiadomo czy znaki B – 36 z tabliczkami T – 24 zostały umieszczone co najmniej na 5 dni przed docelowym terminem wprowadzenia nowej stałej organizacji ruchu celem umożliwienia zapoznania się z mającym obowiązywać zakazem zatrzymywana się i postoju w świetle pkt 3.2.36 w zw. z pkt 3.2.37 z Załącznika nr 1 do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach.

III. Po trzecie, celem wyjaśnienia tego czy dla przedmiotowego odcinka drogi wewnętrznej istnieje zatwierdzona stała organizacji ruchu obejmująca przedmiotowe znaki B – 36 z T – 24 wystąpiliśmy z wnioskiem o wydanie rozstrzygnięcia nadzorczego w zakresie organizacji ruchu drogowego przez Wojewodę Mazowieckiego.

Wojewoda Mazowiecki w rozstrzygnięciu nadzorczym z dnia 25 maja 2022 roku o sygnaturze WI-III.8170.2.2022 nakazał podmiotowi zarządzającemu drogą wewnętrzną (Spółdzielnia Mieszkaniowa) usunięcie istniejących nieprawidłowości, w tym doprowadzenia istniejącej organizacji ruchu do stanu zgodnego z zatwierdzoną stałą organizacją ruchu z 2011 roku. W toku sprawy przed Wojewodą Mazowieckim wyszło także na jaw, iż rzeczona Spółdzielnia Mieszkaniowa kilkukrotnie na drogach wewnętrznych zmieniała organizację ruchu (dostawiała i usuwała znaki drogowe) bez poparcia tego odpowiednim zatwierdzeniem zmiany stałej organizacji ruchu przez zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej. W rzeczywistości sprowadzało się to do tego, iż wybrany „technik”, „konserwator” lub „ochroniarz” (lub nawet tak zwany potocznie lokalny „cieć”) na polecenie pracowników Spółdzielni Mieszkaniowej przestawiał, demontował i dostawiał znaki drogowe. Mówiąc innymi słowy zarządca drogi wewnętrznej (Spółdzielnia Mieszkaniowa) w latach 2011 – 2021 prowadziła istną żonglerkę w zakresie istniejących i usuwanych znaków drogowych bez jakiejkolwiek dokumentacji projektowej.

Cała argumentacja z wyżej wymienionych trzech punktów została przedstawiona Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie III Wydział Karny. Sąd przyjął tę argumentację, a nadto sam dodatkowo wystąpił o przesłanie wszystkich zatwierdzanych zmian w stałej organizacji ruchu z lat 2011 – 2021 przez rzeczonego zarządcę drogi wewnętrznej (Spółdzielnię Mieszkaniową). Sąd ustalił na podstawie nadesłanych dokumentów, iż zarządca drogi wewnętrznej (Spółdzielnia Mieszkaniowa) dokonywała różnych zmian w stałej organizacji ruchu na podstawie „aneksów” do projektu stałej organizacji ruchu z 2011 roku, przy czym te „aneksy” nie były zatwierdzane przez zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej w wymaganej formie – to jest w formie uchwały zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej. Sąd wskazał także, iż przepisy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem nie przewidują formy „aneksów” do projektu stałej organizacji ruchu. Każda zmiana stałej organizacji ruchu powinna być poparta odrębnym zatwierdzonym projektem stałej organizacji ruchu.

W wyniku wyżej wymienionych ustaleń wydanym wyrokiem w sprawie III W 1685/21 z dnia 05 października 2022 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie III Wydział Karny uniewinnił Obwinioną i obciążył kosztami postępowania sądowego Skarb Państwa. Dodatkowo w drodze Postanowienia z dnia 23 listopada 2022 roku w sprawie III W 1685/21 zasądził od m. st. Warszawy na rzecz Obrońcy Obwinione koszty wynagrodzenia obrońcy ustanowionego w sprawie.

Zapalczywość i rozgoryczenie Straży Miejskiej m. st. Warszawy było tak wielkie, iż zaskarżyła ona nawet ustalone prawidłowo przez sąd koszty wynagrodzenia obrońcy ustanowionego w sprawie.

Jednakże Postanowienie o zasądzeniu kosztów wynagrodzenia Obrońcy ustanowionego w sprawie III W 1685/21 zostało utrzymane w mocy przez Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie VI Wydział Karny-Odwoławczy w dniu 04 stycznia 2023 roku w sprawie o sygnaturze VI Kz 1263/22.

Najważniejsze cele zostały jednak osiągnięte dla Obwinionej – brak konieczności opłacania hipotetycznego mandatu karnego, brak naliczonych punktów karnych za wykroczenie, zwrot kosztów bezprawnego odholowania pojazdu i całkowite uniewinnienie w sprawie.

Ubocznie należy wskazać, iż nieprawidłowości na drogach wewnętrznych położonych w strefach ruchu i w strefach zamieszkania zdarzają się nadwyraz często. Zarządcy dróg wewnętrznych nie potrafią prawidłowo stosować przepisów Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem przy zatwierdzeniu zmian w stałej organizacji ruchu. Słusznie zatem wskazał w przedmiotowym wyroku w sprawie III W 1685/21 z dnia 05 października 2022 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie III Wydział Karny: „Zgodnie bowiem z utrwalonym poglądem zarówno doktryny jak i orzecznictwa Sądu Najwyższego (chociażby wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 2016 roku w sprawie VV KK 24/16) nie stanowi wykroczenia z art. 92 § 1 Kodeksu Wykroczeń niepodporządkowanie się dyrektywie płynącej ze znaku drogowego ustawionego przez podmiot nieuprawniony, bez zachowania obowiązujące procedury; warunkiem odpowiedzialności za wykroczenie z art. 92 § 1 Kodeksu Wykroczeń jest bowiem legalny charakter tego znaku”.

radca prawny dr inż. Jonatan Hasiewicz

"prawnik ruchu drogowego"

<< Wcześniejszy przypadek Wszystkie przypadki Następny przypadek >>