Zjazd na drogę publiczną – rodzaje i typy zjazdów

Powrót: Spory z zarządcą drogi publicznej

Obecnie w Polsce wyróżnia się trzy rodzaje zjazdów na drogę publiczną: 

– zjazd zwykły, 

– zjazd techniczny, 

– zjazd awaryjny. 

W stanie prawnym obowiązującym do dnia 21 września 2022 roku istniały „zjazdy indywidualne” i „zjazdy publiczne”, które obecnie są zastąpione jednego typu zjazdem – „zjazdem zwykłym”. 

Definicyjnie rodzaje zjazdów do nieruchomości położonych przy drogach publicznych są opisane w § 54 i 55 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 czerwca 2022 roku w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych. 

Zgodnie z § 54 ust. 4 w/w rozporządzenia definiuje się: 

• Zjazd zwykły – przeznaczony do ruchu pojazdów albo pojazdów, pieszych i osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch; 
• zjazd techniczny – przeznaczony wyłącznie do ruchu pojazdów obsługi drogi oraz wyjątkowo – do ruchu pojazdów służb ratowniczych; 
• zjazd awaryjny – przeznaczony wyłącznie do ruchu pojazdów służb ratowniczych oraz wyjątkowo – do ruchu pojazdów obsługi drogi. 

Pomimo tych definicji, brak jest opisanych szczegółowych parametrów technicznych jakimi powinien cechować się każdy ze zjazdów (nawierzchnia, szerokość jezdni zjazdu, możliwość zastosowania poboczy, promienie i łuki, itp.). Rodzi to pewnego rodzaju problemy interpretacyjne na poziomie wydawania decyzji lokalizacyjnych przez zarządców dróg publicznych na zjazdy w trybie art. 29 ust. 1 i 4 ustawy o drogach publicznych.  

W obecnym stanie prawnym to zarządca drogi publicznej samodzielnie ma ocenić i wskazać na parametry techniczne projektowanego zjazdu z drogi publicznej.  

Pewną pomocą dla zarządców dróg publicznych mogą być Wytyczne (wzorce i standardy) wydane przez Ministerstwo Infrastruktury w dniu 15 grudnia 2022 roku. Precyzyjnie rzecz ujmując są to Wzorce i standardy rekomendowane przez Ministra właściwego ds. transportu nr WR-D-33 z dnia 15 grudnia 2022 roku pod nazwą „Wytyczne projektowania zjazdów, wyjazdów oraz wjazdów na drogach zamiejskich i ulicach”. 

Na przykład w tabeli 4.2.1 w/w wzorców i standardów wskazano, iż ze względów bezpieczeństwa ruchu drogowego ogranicza się dostępność drogi (tj. możliwość lokalizacji zjazdów) przyjmując, że im wyższa klasa drogi, tym bardziej ograniczona jest jej dostępność. Na przykład na drogach klasy GP zjazdy stosuje się wyjątkowo w trudnych warunkach. Ograniczeń natomiast nie wskazano dla lokalizacji zjazdów na drogach klasy L i D. Przy drogach klasy G i Z stosowanie zjazdów jest dopuszczalne z pewnymi ograniczeniami (np. obsługa nieruchomości jednostronna na zasadzie prawo-prawo z zastosowaniem znaków C – 2/C – 4).  

W pkt 4.2 ppkt 11 w/w wzorców i standardów wskazano także, iż o gęstości połączeń na drodze klasy A, S, GP, G lub Z, w szczególności o wyznaczeniu nowego zjazdu zwykłego z tych dróg, decyduje zarządca drogi po zasięgnięciu opinii organu zarządzającego ruchem, uwzględniając w szczególności: a) prędkość do projektowania drogi, b) natężenie ruchu na jezdni, c) przekrój poprzeczny drogi, d) zagospodarowanie otoczenia drogi, e) wielkość ruchu generowanego na połączeniu.

Podzielono także rodzaje zjazdów zwykłych na klasy zjazdów – A, B, C1, C2, D i E. Każda klasa zjazdu jest determinowana przewidywanym natężeniem ruchu na zjeździe, klasą drogi na którą ma prowadzić oraz funkcją obsługiwanej nieruchomości. 

Tym samym lokalizacja zjazdów w nowym stanie prawnym obowiązującym od 21 września 2022 roku jest wysoce skomplikowana, a zarządca drogi przy wydawaniu decyzji lokalizacyjnej lub odmowie wydania zezwolenia na zjazd musi brać pod uwagę szereg dodatkowych czynników i wypadkowych. 

Istotne znaczenie ma także pojęcie „trudnych warunków”, które mają zastosowanie w przypadkach gdzie nie ma technicznych możliwości przeniesienia lub relokalizacji projektowanego zjazdu i wymusza to lokalizację zjazdu w miejscu niezgodnym z warunkami techniczno-budowlanymi dla dróg publicznych. 

Wielokrotnie wnioskodawcy w postępowaniach o lokalizację zjazdu zwykłego nie są w stanie poradzić sobie z interpretacją tego dlaczego zarządca drogi „zezwolił na lokalizację zjazdu” lub „odmówił zezwolenia na lokalizację zjazdu”. Wielu zarządców dróg publicznych mając na uwadze dużą uznaniowość w zakresie lokalizacji zjazdów często celowo odmawia zezwolenia na lokalizację zjazdu i czeka na reakcję strony postępowania. Reakcja ta może polegać na złożeniu odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO), które rozpatruje odwołania od decyzji odmawiających wydania zezwolenia na lokalizację zjazdu. 

Sporządzenie takiego odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO) wymaga wysoce specjalistycznej wiedzy i umiejętności przebrnięcia przez przepisy ustawy o drogach publicznych, przepisy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 czerwca 2022 roku w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych oraz „Wytyczne projektowania zjazdów, wyjazdów oraz wjazdów na drogach zamiejskich i ulicach” z dnia 15 grudnia 2022 roku (WR-D-33). 

Dodatkowych problemów nastręcza także regulacja art. 17 ust. 3 i 4 ustawy o drogach publicznych. Przepisy te stanowią, iż wzorce i standardy publikowane przez ministra właściwego do spraw transportu nie są obowiązującymi przepisami prawa, a jedynie zaleceniami których stosowanie ma charakter „dobrowolny”. 

Tym samym sporządzenie odwołań od decyzji odmawiających lokalizacji zjazdu lub ocena możliwości lokalizacji zjazdu wymaga dużej praktyki prawnej, technicznej i projektowej. Wybór właściwego pełnomocnika w takim przypadku ma kluczowe znaczenie dla powodzenia działań strony postępowania, zarządcy drogi publicznej lub wnioskodawcy, który ubiega się o lokalizację zjazdu. 

radca prawny dr inż. Jonatan Hasiewicz

"prawnik ruchu drogowego"

wypadki drogowe| wykroczenia | ruch drogowy | drogi | organizacja ruchu drogowego | służebność | droga konieczna | nieruchomości