Przyjąłem mandat – czy coś da się jeszcze zrobić?

Powrót: Wykroczenia w ruchu drogowym

Bardzo często zdarza się tak, że po przyjęciu mandatu karnego nadchodzi chwila refleksji. „Przyjąłem mandat,… ale dlaczego? Przecież nie zrobiłem nic niewłaściwego”.

Czasami presja umundurowanego policjanta robi więcej, aniżeli wskazują na to przepisy i zasady ruchu drogowego, a nawet… zdrowa logika. Zdarzają się niejednokrotnie przypadki kiedy policjant próbuje zastraszyć potencjalnego kierowcę „srogimi” konsekwencjami nieprzyjęcia mandatu karnego. Wiele osób ulega takiej presji i przyjmuje mandat, który w ogóle nie powinien zostać na nich nałożony.

Powstają pytania: Czy przyjęty mandat karny można zwrócić? Czy mandat karny podlega uchyleniu przez sąd? Czy policjant może wymuszać na mnie przyjęcie mandatu karnego? Czy jest szansa cofnąć nałożone mandatem karnym punkty karne? Jak wygląda procedura odwoławcza od przyjętego mandatu karnego?

Należy pamiętać, iż przyjęty mandat karny rodzi dalsze konsekwencje na drodze cywilnoprawnej – chociażby w zakresie odpowiedzialności cywilnej i odpowiedzialności OC/AC (naprawy, uszkodzenia pojazdów, utrata zniżek, itp.).

Jeżeli stało się już najgorsze i mandat został przyjęty sprawa nie jest jednak całkowicie zaprzepaszczona.

Istnieje specjalna procedura uchylenia się od prawomocnego mandatu karnego.

Statuuje ją art. 101 § 1 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia:

„Prawomocny mandat karny podlega niezwłocznie uchyleniu, jeżeli grzywnę nałożono za czyn niebędący czynem zabronionym jako wykroczenie albo na osobę, która popełniła czyn zabroniony przed ukończeniem 17 lat, albo gdy ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia wykroczenia z przyczyn, o których mowa w art. 15 – 17 Kodeksu wykroczeń. Uchylenie następuje na wniosek ukaranego, jego przedstawiciela ustawowego lub opiekuna prawnego złożony nie później niż w terminie 7 dni od uprawomocnienia się mandatu lub na wniosek organu, którego funkcjonariusz nałożył grzywnę, albo z urzędu”.

Na złożenie sprawy do sądu właściwego według miejsca zdarzenia mamy 7 dni od daty uprawomocniania się mandatu. Termin ten się liczy od daty przyjęcia (tj. podpisania) mandatu karnego przez Ukaranego.

W sprawie o uchylenie prawomocnego mandatu karnego występuje „Ukarany” (ten na kogo niesłusznie nałożono mandat karny) oraz „Organ” (Policja/GITD/Straż Miejska który nałożył mandat karny niesłusznie).

Sądy karne od ostatnich lat przyjmują rozszerzającą wykładnię art. 101 § 1 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia w kontekście pojęcia „czynu niebędącego czynem zabronionym jako wykroczenie”. Sądy karne interpretują także że dany czyn/zachowanie kierowcy w ruchu drogowym niekoniecznie musi być „czynem zabronionym jako wykroczenie”. 

Niejednokrotnie zdarza się że w sprawach ruchu drogowego sądy karne uznają „na zasadach słuszności”, iż policjant interpretujący zdarzenie drogowe popełnił błąd w ocenie sytuacji panującej na drodze przez co konieczne jest uchylenie prawomocnego mandatu karnego.

Zgodnie ze stanowiskiem piśmiennictwa prawomocny mandat karny ulega uchyleniu gdy wymierzono grzywnę rażąco surową, nieuwzględniającą wysokości dochodów sprawcy, jego sytuacji majątkowej, możliwości zarobkowych oraz warunków osobistych i rodzinnych (T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania w sprawach …, s. 353; D. Świecki, Metodyka pracy …, s. 243; J. Lewiński, Mandat …, s. 34; T. Krawczyk, Postępowanie w przedmiocie uchylenia prawomocnego mandatu karnego na gruncie Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, CzPKiNP 2009/3, s. 195).

Niejednokrotnie może być tak, iż uchylenie się od prawomocnego mandatu karnego jest jedyną drogą do „ocalenia” własnego prawa jazdy. Niejednokrotnie nieopatrzenie przyjęty mandat karny może zaważyć na tym czy kierujący pojazdem przekroczy liczbę dopuszczalnych punktów karnych. Postępowanie o uchylenie prawomocnego mandatu karnego jest ostatnim sposobem na uniknięcie kolejnego egzaminu na prawo jazdy.

radca prawny dr inż. Jonatan Hasiewicz

"prawnik ruchu drogowego"

wypadki drogowe| wykroczenia | ruch drogowy | drogi | organizacja ruchu drogowego | służebność | droga konieczna | nieruchomości