Jak długo trwa sprawa w sądzie o drogę konieczną?

Powrót: Służebność drogi koniecznej (droga konieczna)

Długość trwania sprawy o drogę konieczną w sądzie jest determinowana przez ilość uczestników występujących w sprawie oraz ich aktywność w trakcie postępowania sądowego. Na długość trwania sprawy wpływa też sąd, w którym sprawa się odbywa.

W najprostszym z możliwych przypadków mamy jednego Wnioskodawcę (właściciel nieruchomości z brakiem uregulowanego dostępu do drogi publicznej) oraz jednego Uczestnika (właściciel nieruchomości po której ma przebiegać służebność drogi koniecznej). W takim najprostszym przypadku z reguły nieruchomość Uczestnika jest po prostu jedyną możliwą nieruchomością przez którą można przeprowadzić służebność drogi koniecznej i nie istnieje inna alternatywa doprowadzenia służebności drogi koniecznej poprzez inne nieruchomości.

W bardziej skomplikowanym przypadku mamy jednego Wnioskodawcę (właściciel nieruchomości z brakiem uregulowanego dostępu do drogi publicznej) oraz kilkunastu/kilkudziesięciu Uczestników (właścicieli poszczególnych nieruchomości po których ma przebiegać służebność drogi koniecznej). Sytuacje takie nie są wcale odosobnione. Czasami nieruchomość Wnioskodawcy jest znacząco oddalona od drogi publicznej. Są także przypadki gdzie odległość do drogi publicznej nie jest duża, ale działki odseparowujące nieruchomość Wnioskodawcy od drogi publicznej są we współwłasności. W takich sytuacjach każdy ze współwłaścicieli ma status Uczestnika w sprawie o ustanowienie służebności drogi koniecznej. Za rekord należy uznać jedną ze spraw gdzie jest 135 uczestników w sprawie o ustanowienie służebności drogi koniecznej. 

Standardem jest liczba od 1 – 10 uczestników. W takich standardowych sprawach całe postępowanie może trwać od 1 roku do nawet 3 lat. Wynika to z następujących okoliczności:

• Sąd musi skutecznie doręczyć nasz Wniosek wszystkim Uczestnikom postępowania,
• Sąd musi przeprowadzić oględziny miejsca gdzie ma zostać ustanowiona służebność drogi koniecznej zawiadamiając o terminie oględzin wszystkie strony,
• Każdy Uczestnik ma prawo zająć pisemne stanowisko na złożony wniosek,
• Każdy Uczestnik ma prawo stawić się na sprawę w Sądzie Rejonowym i zabierać głos w sprawie,
• Każdy Uczestnik może wnosić uwagi i zastrzeżenia:
  • do opinii biegłego sądowego geodety określającego projektowany przebieg służebności drogi koniecznej,
  • do opinii biegłego sądowego z zakresu rzeczoznawstwa majątkowego (nieruchomości) wyceniającego wartość służebności drogi koniecznej.

Doświadczenie wskazuje, iż okres roku – w przypadku mniejszych sądów rejonowych – to jest absolutne minimum aby od początku do końca przeprowadzić takie postępowanie. 

W przypadku sądów na terenie miast na prawach powiatu lub w dużych aglomeracjach miejskich sprawy standardowo trwają minimum 2 lata.

Wprost proporcjonalnie do wzrostu liczby Uczestników oraz stopnia skomplikowania sprawy, termin całej sprawy sądowej się wydłuża. Nie jest niczym nadzwyczajnym sytuacja w której sąd pierwszej instancji rozpatrywał przez okres 4 – 5 lat sprawę o ustanowienie służebności drogi koniecznej.

Jak przeciwdziałać opóźnieniom (przewlekłości) w sądach w rozpatrywaniu spraw o służebność drogi koniecznej?

Od razu zaznaczam, iż pisanie pism i skarg do Ministerstwa Sprawiedliwości czy Stowarzyszenia Sędziów Polskich IUSTITIA na „opieszałość, powolność lub przewlekłość” postępowania niewiele wnosi. 

Wielu moich klientów przed rozpoczęciem współpracy tak robiło indywidualnie, w sposób nieskoordynowany.

Najgorszym możliwym sposobem „przyspieszenia” sprawy sądowej jest napisanie skargi na sędziego prowadzącego sprawę i składanie takiej skargi do akt sprawy. Wywołuje to efekt mrożący i w rezultacie po prostu czysto ludzką niechęć sędziego do takiego Wnioskodawcy lub Uczestnika postępowania.

Istnieje jednak pewien zrównoważony sposób na przyspieszenie rozpatrzenia takiej sprawy sądowej.

Można to uczynić poprzez dobrze wyważone i stonowane pismo do Prezesa Sądu Rejonowego, w którym to toczy się sprawa o służebność drogi koniecznej. W piśmie takim należy zawnioskować o przyspieszenie sprawy podając realne argumenty przesądzające o konieczności nadania szybszego biegu takiej sprawie oraz długotrwałość dotychczasowego postępowania. Można także wskazać jakie realne problemy generuje dla Wnioskodawcy/Uczestnika brak zakończenia takiej sprawy w sądzie (np. brak możliwości sprzedaży nieruchomości, brak możliwości rozpoczęcia procesu inwestycyjnego, itp.).

Podpisanie takiego pisma przez profesjonalnego pełnomocnika (np. radcę prawnego) uwiarygadnia konieczność przyspieszenia procedowania sprawy.

radca prawny dr inż. Jonatan Hasiewicz

"prawnik ruchu drogowego"

wypadki drogowe| wykroczenia | ruch drogowy | drogi | organizacja ruchu drogowego | służebność | droga konieczna | nieruchomości